در مقایسه با دیگر مصالح ساختمانی، سازه‌های با اسکلت فولادی (و آلومینیوم) به صورت اقتصادی قابل اجرا با رواداری اسکلت فلزی کم هستند. در مقایسه با بخش‌های مکانیکی، در هر حال، نه اقتصادی و نه لازم است که دقت بسیار بالایی دست بیابیم. تعداد بسیار مشخص از دلایل وجود دارد که چرا باید رواداری‌ها یا تلرانس مورد توجه قرار گیرد. بسیار مهم است که کاملا واضح باشد که در هر موردی چه الزاماتی باید اعمال گردد، به صورت مشخص در هنگامی که تصمیم‌گیری در رابطه با مقادیر رواداری صورت می‌پذیرد یا تصمیم‌گیری در مواردی که قابل پذیرش نیستند.
دلایل برای تعیین رواداری‌ها در جدول ۱ ارائه شده است. در همه موارد رواداری‌های کمتری نیاز نیست که تعیین گردد، زیرا در حالیکه دقت زیاد قابل دسترس است، به صورت نامتناسب موجب افزایش هزینه می‌شود.
ریشه زبانی رواداری اسکلت فلزی
رواداری یا تلرانس در صورت کلی به معنی مقادیر مجاز می‌باشد. عبارات دیگر با معانی در جدول ۲ ارائه شده است.
کلاس‌های رواداری اسکلت فلزی یا تلرانس
جدول ۳ سه کلاس مربوط به رواداری‌ها را که در Eurocode 3 نیز مشخص شده است، ارائه می‌دهد. وقتی مسئله ظرافت مطرح است بسیار مهم می‌باشد که به رواداری‌های ویژه توجه خاصی شود. چون این موارد پیامدهای هزینه و مالی دارد. در صورتی که موردی مطرح نشده باشد، سازندگان به صورت اتوماتیک برخی رواداری‌ها یا تلرانس‌های مورد نیاز را فرض می‌نمایند.
جدول ۱ – دلایل اختصاص رواداری‌ها
| ایمنی سازه | ابعاد (به صورت مشخص مقاطع، راستای مناسب و غیره) که در ارتباط با مقاومت سازه‌ای و ایمنی سازه است. |
| الزامات مونتاژ | رواداری‌هایی که برای میسر ساخت قطعات در کنار هم لازم است. |
| چفت کردن | الزاماتی که برای محکم نمودن المان‌های غیرسازه‌ای مانند جان‌پناه‌ها به سازه مورد نیاز است. |
| تداخل‌ها | رواداری‌هایی که موجب می‌شود تا سازه و دیوارهای یا بازشوها یا سرویس‌های حرکت به هم تداخل نکنند. |
| فواصل مجاز | فواصلی که بین سازه و بخش‌های متحرک مانند چرثقیل‌ها، آسانسورها و غیره یا برای ریل‌های حرکتی و همچنین برای سازه و آیتم‌های ماشینی مورد نیاز است. |
| مرزهای سایت | مرزهایی سایت که به دلیل مسائل قانونی باید رعایت شود، علاوه بر موقعیت پلان، این مورد حدودی را در رابطه با مایل بودن سطح خارجی برج‌های بلند اعمال می‌نماید. |
| قابلیت بهره‌برداری | سطوح طبقات باید به اندازه کافی مسطح و صاف باشند.و سطح پایه جرثقیل‌ها باید به صورت دقیق مسیریابی شود تا سازه بتواند عملکرد مناسب خود را دست یابد. |
| ظاهر | ظاهر ساختمان ممکن است برخی محدودیت‌ها را به صورت قائم بودن، مستقیم بودن، صاف بودن و هم مسیر بودن، در حالت برخی محدودیت‌های رواداری‌های لازم به هر دلیلی اعمال نماید. |
شکل ۲ – تعاریف – انحرافات و تلرانس‌ها
| انحراف | اختلاف بین یک مقدار مشخص و مقدار اندازه‌گیری شده واقعی که به صورت برداری بیان می‌شود (مثبت یا منفی) |
| انحراف مجاز | حدود برداری مشخص برای یک انحراف معین |
| محدوده رواداری | مجموع مقدار مطلق انحرافات مجاز در هر سمت از یک مقدار مشخص |
| حدود رواداری | انحرافات مجاز هر سمت از یک مقدار مشخص مانند ۳٫۵mm± یا +۵ mm –۰ mm |
شکل ۳- کلاس‌های رواداری‌ها
| رواداری‌های نرمال | مواردی که برای هر سازه‌ای نیاز است. شامل مواردی برای ایمنی سازه، همراه با رواداری‌های نرمال مونتاژ سازه است. |
| رواداری‌های خاص | رواداری‌هایی که از موارد نرمال محدودتر است، اما تنها به مولفه‌های مشخصی یا ابعاد خاصی اعمال می‌شوند. آنها احتمالا برای موارد خاص مانند چفت کردن، تداخل‌ها، فواصل مجاز یا مرزها بکار می‌روند. |
| رواداری‌های ویژه | رواداری‌هایی که محدودتر از حالت نرمال هستند، و به یک سازه یا پروژه خاص اعمال می‌شوند. در مواردی مانند دلایل بهره‌برداری یا ظاهر یا احتمالا برای سازه‌های ویژه با رفتار دینامیکی و معیارهای سیکلی ویژه و یا برای الزامات مونتاز ویژه است. |
برای رواداری اسکلت فلزی سه نوع تلرانس ابعادی مطرح است:
- رواداری‌های کارخانه‌ای یا تولید مانند ضخامت ورق‌ها یا ابعاد مقاطع
- رواداری‌های ساخت که در کارگاه ساخت قطعات مطرح است.
- رواداری‌های برپاسازی، که مربوط به سایت پروژه است.
References
– Buick Davison, Graham W. Owens. Steel Designers’ Manual: The Steel Construction Institute, Sixth Edition. Print ISBN: ۹۷۸۱۴۰۵۱۳۴۱۲۵ Online ISBN: ۹۷۸۰۴۷۰۷۷۵۰۹۷٫
شما باید وارد شوید تا بتوانید دیدگاهی ارسالی کنید.
